Ο σοφός δεν μαθαίνει από τα λάθη των άλλων, όπως είχε πει ο Otto von Bismarck, Γερμανός καγκελάριος, και επαναλαμβάνουμε με στόμφο από τότε. Οι Γερμανοί (καγκελάριοι) δεν μαθαίνουν ούτε καν από τα δικά τους, αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα.

Δεν μπορείς να μάθεις τίποτα μιμούμενος. Πρέπει να διαγράψεις ολόκληρη την πορεία για να μάθεις κάτι.

Κάθε άνθρωπος είναι η ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητας. Ένας άνθρωπος που δεν ανακαλύπτει τον τροχό, δεν ξέρει τι είναι ο τροχός, ούτε πού χρησιμεύει.

Απλά τον χρησιμοποιεί κατά το δοκούν.

Η αλήθεια είναι η μη λήθη, είναι η μνήμη, και η μνήμη προϋποθέτει το βίωμα. Ο παπαγάλος δεν σημαίνει πως κατανοεί, επειδή μπορεί να παπαγαλίσει αποφθέγματα.

Η ανθρωπότητα ως σώμα όλων των ανθρώπων που έχουν ζήσει, εμπεριέχει τη μνήμη όλης της ανθρώπινης εμπειρίας, αλλά η εμπέδωση της α-λήθειας απαιτεί η πλειοψηφία (τουλάχιστον) των ζώντων όντων να θυμάται. Είναι εν γένει «δημοκρατική» η ζωή.

Και επειδή δεν θυμόμαστε, κάθε άνθρωπος ξεχωριστά οφείλει να «θυμηθεί», και για να θυμηθεί πρέπει να βιώσει ο ίδιος, και ο χρόνος μας είναι περιορισμένος και όλο τρέχουμε να τον προλάβουμε, αλλά τρέχουμε για να αποδείξουμε πως ο κάθε ένας από εμάς είναι καλύτερος από τον κάθε άλλο, όχι για να προάγουμε την ανθρωπότητα ως σύνολο.

Κι αυτός είναι ο φαύλος κύκλος μας…

Γιατί, αν ο «σοφός άνθρωπος», ο homo sapiens, μάθαινε από τα λάθη «των άλλων», θα θυμόταν πως «οι άλλοι» είναι ο ίδιος του ο εαυτός και δεν θα επαναλάμβανε διαρκώς το ίδιο μοτίβο, αυτό της αλληλο(αυτο)εξόντωσης.